Rolnicy pytają o sankcje, jakie grożą za niestosowanie się do wymogów programu azotanowego. Izba Rolnicza w Opolu szuka odpowiedzi na te pytania u źródła. Już w październiku, w siedzibie izby odbyło się spotkanie Zarządu Izby z przedstawicielem Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Opolu.
W spotkaniu uczestniczył Pan Denis Cieplik- Inspektor WIOŚ, który szczegółowo opowiedział o zadaniach Inspektoratu, a przede wszystkim o zakresie kontroli przeprowadzanych w gospodarstwach rolnych, w szczególności związanych z tzw. programem azotanowym. Został on wprowadzony rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 5 czerwca 2018 r. na terenie całego kraju pod nazwą: „Program działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu” i wszedł w życie 27 lipca 2018 r.
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu działa na podstawie ustawy
o Inspekcji Ochrony Środowiska), a także innych aktów prawnych, w tym m.in. przepisów ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne. Daje to mnóstwo kompetencji inspekcji, jednak jak zapewniał nas Pan Cieplik, rolnik ma dużo czasu, żeby przygotować komplet dokumentów wymaganych przez kontrolującego inspektora. Lista jest dość długa, dotyczy nie tylko programu azotanowego, ale także zasad wzajemnej zgodności.
Co sprawdzają inspektorzy?
- wykorzystanie nawozów na glebach zamarzniętych, zalanych wodą, nasyconych wodą lub przykrytych śniegiem, w pobliżu wód powierzchniowych, na terenach
o dużym nachyleniu, - okresy nawożenia,
- warunki przechowywania nawozów naturalnych oraz postępowanie z odciekami,
- dawki i sposoby nawożenia azotem.
Ponadto inspektorzy IOŚ kontrolują przestrzeganie innych przepisów, określonych
w ustawach z zakresu ochrony środowiska oraz w decyzjach administracyjnych, precyzujących warunki korzystania ze środowiska, jeżeli zakres i skala prowadzonej działalności rolniczej wymaga pozwolenia. Przykładowo, kontrolowane są zagadnienia dotyczące gospodarki odpadami, gospodarki wodno-ściekowej, emisji do powietrza.
Zapytaliśmy Inspekcję o to, jakie sankcje grożą rolnikom za niestosowanie się do wymogów programu azotanowego. Z odpowiedzi wynika, iż za stwierdzone podczas kontroli naruszenia WIOŚ rolnik może otrzymać decyzję nakazującą usunięcie w określonym terminie nieprawidłowości, ale nie zawsze. Inspekcja ma prawo także wydać decyzję ustalającą obowiązek uiszczenia opłaty. Dotyczy to nieprawidłowości związanych z: stosowaniem nawozów niezgodnie z przepisami, przechowywaniem odchodów zwierzęcych niezgodnie z przepisami, prowadzeniem dokumentacji realizacji programu działań niezgodnie z przepisami, brakiem planu nawożenia azotem, jeżeli jest wymagany.
Niezależnie od powyższego, na podstawie przepisów ustawy o Inspekcji Ochrony Środowiska, Inspekcja może także wydać zarządzenie pokontrolne oraz nałożyć grzywnę w drodze mandatu karnego lub zastosować pouczenie. To, czy będzie to sankcja w postaci opłaty, czy grzywna w drodze mandatu karnego, czy też pouczenie, zależy od decyzji inspektora WIOŚ.
Inspektor podejmując decyzję, kieruje się ustaleniami podczas kontroli, biorąc pod uwagę stwierdzone naruszenia, ich wpływ na środowisko oraz obowiązujące przepisy. Kary mogą wynieść od kilkuset nawet do kilku tysięcy złotych. Dlatego tak ważne jest, aby rolnicy pamiętali o swoich obowiązkach i prowadzili wszystkie niezbędne rejestry.
Dodajmy, że polskie izby rolnicze zrzeszone w Krajowej Zarząd Krajowej Radzie Izb Rolniczych wystąpiły 12 listopada 2020 r. do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi o zawieszenie przeprowadzania czynności kontrolnych w gospodarstwach rolnych do końca 2020 r. w związku z panującą epidemią koronawirusa.
